Ο ΠΟΥ δίνει τον παρακάτω ορισμό για τη σεξουαλικότητα: «Η σεξουαλικότητα αποτελεί κεντρική πτυχή της ανθρώπινης ύπαρξης στη διάρκεια της ζωής και περιλαμβάνει το φύλο (sex), την ταυτότητα και το ρόλο του κοινωνικού φύλου (gender), το σεξουαλικό προσανατολισμό τον ερωτισμό, την απόλαυση, την εγγύτητα και την αναπαραγωγή. Βιώνεται ή εκφράζεται με σκέψεις, φαντασιώσεις, επιθυμίες, πεποιθήσεις, στάσεις ζωής, αξίες, δραστηριότητες, πρακτικές, ρόλους, σχέσεις. Η σεξουαλικότητα μπορεί να περιλαμβάνει όλες τις προηγούμενες διαστάσεις, οι οποίες δυνατό να μην εκφράζονται ή να μη βιώνονται πάντα. Η σεξουαλικότητα είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης βιολογικών, ψυχολογικών, κοινωνικοοικονομικών, πολιτισμικών, ηθικών και θρησκευτικών/πνευματικών παραγόντων» (WHO, 2006).
Η λέξη «σεξουαλικότητα» έχει διαφορετικές σημασίες σε διαφορετικές γλώσσες και σε διαφορετικά πολιτιστικά πλαίσια. Λαμβάνοντας υπόψιν έναν αριθμό μεταβλητών και την ποικιλομορφία των σημασιών σε διαφορετικές γλώσσες, οι ακόλουθες πτυχές της σεξουαλικότητας πρέπει να ληφθούν υπόψιν στο πλαίσιο της Συμπεριληπτικής-Ολοκληρωμένης Σεξουαλικής Εκπαίδευσης (ΣΟΣΕ):
Πτυχές της Σεξουαλικότητας
- Η σεξουαλικότητα αναφέρεται στις ατομικές και κοινωνικές έννοιες των διαπροσωπικών και σεξουαλικών σχέσεων, εκτός των βιολογικών πτυχών.
- Είναι μία υποκειμενική εμπειρία και ένα μέρος της ανθρώπινης ανάγκης για οικειότητα και ιδιωτικότητα.
- Η σεξουαλικότητα [sexuality], με την έννοια της σταθερής συναισθηματικής και σεξουαλικής έλξης προς άλλα άτομα περιλαμβάνει:
- τον τρόπο που αντιλαμβάνεται το υποκείμενο την ταυτότητα φύλου του [sexual identity],
- τις ορμές, φαντασιώσεις και έλξεις που αποτελούν τον ερωτικό/σεξουαλικό προσανατολισμό του [romantic/sexual orientation] και
- τον τρόπο που εκδηλώνει αυτή την ταυτότητα και τις ορμές με τη σεξουαλική συμπεριφορά του [sexual behavior]
Κάποιες θεωρίες υποστηρίζουν ότι η σεξουαλικότητα καθορίζεται από βιολογικούς παράγοντες (ουσιοκρατία). Ωστόσο, οι σύγχρονες θεωρίες αποδεικνύουν ότι η σεξουαλικότητα λειτουργεί ανεξάρτητα από το βιολογικό σώμα του υποκειμένου, δεν χωρίζεται σε δύο διακριτούς αντιθετικούς πόλους με βάση το βιολογικό φύλο (αρσενικό-θηλυκό), αλλά καλύπτει μια ευρεία γκάμα θέσεων (φάσμα) σε μια μεγάλη κλίμακα (συμπεριλαμβανομένης και της ασεξουαλικότητας) Η βιολογική της διάσταση περιλαμβάνει τα φυσικά χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν τα φύλα, αρσενικό, θηλυκό και ίντερσεξ.
Σύμφωνα με τις μεταδομιστικές θεωρίες, η σεξουαλικότητα είναι ένα κοινωνικό κατασκεύασμα που δομείται πάνω σε ευρύτερες ιδέες, νοοτροπίες, αξίες, οι οποίες προωθούν συγκεκριμένες στάσεις και συμπεριφορές ενώ εμποδίζουν άλλες. «Η σεξουαλικότητα διαμορφώνεται στο επίπεδο των ατομικών πρακτικών και πολιτιστικών αξιών και κανόνων» (Weeks, 2011).
Η ανθρώπινη σεξουαλικότητα επηρεάζει και επηρεάζεται από την κουλτούρα, την πολιτική, τους νόμους και τις φιλοσοφικές πλευρές της ζωής και αλληλεπιδρά με θέματα ηθικής, θρησκείας και πνευματικότητας
Στις πατριαρχικές κοινωνίες, οι έμφυλοι ρόλοι που σχετίζονται με τη σεξουαλικότητα είναι πιο αυστηροί και οι σεξουαλικές νόρμες εστιάζουν στην κτητικότητα και τον έλεγχο της γυναικείας σεξουαλικότητας και και άλλων θηλυκοτήτων
Η σεξουαλικότητα είναι παρούσα σε όλη τη ζωή, εκδηλώνεται με διαφορετικούς τρόπους και αλληλεπιδρά με τη σωματική, συναισθηματική και γνωστική ωρίμανση. Η ψυχολογική της διάσταση ενσωματώνει στοιχεία προσδιορισμού της ατομικότητας, της αυτοαντίληψης και της ταυτότητας
Η σεξουαλικότητα θεωρείται ως ένα ουσιαστικό στοιχείο της αυτοαντίληψης και έκφρασης του ατόμου ως ανθρώπινο ον. Επομένως, η σεξουαλική εκπαίδευση είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο προώθησης σεξουαλικής ευημερίας και προετοιμασίας παιδιών και νέων για υγιείς και υπεύθυνες σχέσεις σε διαφορετικά στάδια της ζωής τους.